عناصر مسلکی – مذهبی در مس سنگی فلات مرکزی ایران؛ مطالعه موردی: حصار، سیلک، زاغه و قبرستان

این پایان نامه در پی آن است تا آن جا که مقدور نگارنده و مقدورات این مرحله زمانی است و با دست مایه قرار دادن مدارک به جای مانده از فلات مرکزی باستانی ایران، به آن چه که تفکر متافیزیکی مردم ساکن آن بوده دست یابد. در این راه ابتدا می بایست آن چه تحت عنوان ادیان باستانی می شناسیم را دوباره مرور کرده و سپس محوطه های باستانی فلات مرکزی ایران، که مهمترین آن ها-سیلک، حصار، قبرستان و زاغه- موارد مطالعه این پایان نامه را تشکیل می داده اند، را نیز یادآوری می کردیم. از آن جا که دوره مورد مطالعه این نوشتار دورانی است که آن را کالکولیتیک یا مس – سنگی می نامیم به ناچار می بایست به خصوصیات این دوره نیز اشاره داشته و به لایه هایی از تپه های باستانی مورد مطالعه این پایان نامه که در محدوده زمانی این دوره قرار می گرفته است نیز توجه نماییم. پس از این مقدمات و مطالعه ای گذرا بر آن چه تاکنون از متافیزیک دوره های ماقبل مس سنگی برای ما شناخته شده است؛ مباحث مطمع نظر اصلی این پایان نامه به میان کشیده می شوند. در این قسمت با توجه به یازده مورد و مشخصه ادیان بدوی که تاکنون مشخص و طبقه بندی شده است و هم چنین اهم فیچر هایی که در باستان شناسی پیش از تاریخ می توان از آن ها انتظار بازگویی منویات ذهنی و متافیزیکی انسان را داشت و تضارب و تقابل این دو دسته عامل؛ امید می رود که بتوانیم به گوشه هایی از مشغله فکری انسان هایی باستانی که در فلات مرکزی ایران می زیسته اند دست رسی پیدا کنیم. در این راه بدیهی است که می بایست حوصله حجمی نوشتار را نیز در نظر داشت که به همین دلیل در تضارب فوق الذکر- و از بین پنجاه و پنج گزینه به دست آمده- به آنانی توجه شده است که نتایج مشخص تری داشته و از سایر مضروبات به دلیل تئوریک تر و غیر ملموس تر بودن شان برای محیط باستان شناسی؛ صرف نظر شده است. امیدوار است این نوشتار که می توان آن را اولین نوشتاری دانست که به طور خاص به موضوع دین در فلات مرکزی ایران پرداخته است – و به همین دلیل از یک سو نمی تواند خالی از کم و کاست بوده و از سوی دیگر به ناچار وارد مباحث تئوریک و استنتاجات دست اول شده است- را بتوان سر آغازی برای سلسله پژوهش هایی دانست که در آن می بایست به یکی از مهمترین قسمت های تاریخ نانوشته بشر دست یابیم که همان تفکر اوست و همه می دانیم که –حداقل- نیمی از انسان روح اوست؛ هر چند که این جمله را بارها شنیده ایم: « انسان روح است، نه جسد»